BMW Z4 - Δυναμική Ζωγραφική

Φανταστείτε έναν καμβά μεγάλο σαν γήπεδο ποδοσφαίρου. Πάνω σε αυτόν, τολμηρά, στροβιλιζόμενα σχήματα με πρωταρχικά χρώματα όπως κόκκινο, κίτρινο και μπλε. Καθώς το μάτι περιπλανιέται πάνω τις γραμμές, τις καμπύλες, τους κύκλους και τις χρωματικές πιτσιλιές, κάτι άλλο αποκαλύπτεται: αυτά τα σχήματα πρέπει να έχουν δημιουργηθεί από πέλματα ελαστικών. Ένα έργο τέχνης μοναδικό, δημιούργημα ενός καλλιτέχνη μοναδικού – της νέας BMW Z4 Roadster.

Όλα αυτά τα χρόνια, η BMW έχει προσφέρει σε μεγάλους σύγχρονους καλλιτέχνες την ευκαιρία να εκφραστούν πάνω σε πολλά και διαφορετικά σπορ αυτοκίνητα της μάρκας. Ωστόσο η καλλιτεχνική δεινότητα του Νοτιοαφρικανού Robin Rhode τολμά να ξεπεράσει τη φιλοσοφία που χαρακτηρίζει την Συλλογή BMW Art Car. Εδώ, το αυτοκίνητο δεν πλέον απλά ένα εντυπωσιακό μοντέλο, αλλά ο ίδιος ο δημιουργός/καλλιτέχνης. «Αυτό το έργο είναι μία έκφραση δυναμικής ζωγραφικής – ελπίδα μου είναι να επικοινωνήσω τη δύναμη και τη συγκίνηση που ενυπάρχουν στην καλλιτεχνική δημιουργία», δηλώνει ο Rhode. «Για μένα, η χρήση ενός αντισυμβατικού 'πινέλου' όπως ένα αυτοκίνητο υψηλών επιδόσεων είναι ένας θαυμάσιος τρόπος διερεύνησης της σχέσης μεταξύ συναισθήματος, τεχνολογίας και βιομηχανικής δημιουργικότητας». Η εξέλιξη της εικόνας, αυτή η διαδικασία της ίδιας της δημιουργίας είναι το ίδιο σημαντική με το ολοκληρωμένο έργο. Γι’ αυτό, το έργο τέχνης της Ζ4 έχει τον τολμηρό τίτλο ‘Έκφραση Χαράς’ (“An Expression of Joy”).

Οι δυνατές και ζωηρές εικόνες που δημιουργούνται από τα πέλματα στον τεράστιο καμβά προσφέρουν την αίσθηση του δυναμισμού και αυθορμητισμού, σαν να προέρχονται από τη φαντασίωση της στιγμής. Αλλά κάθε κίνηση ήταν επιμελώς προγραμματισμένη μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια και ήταν το αποτέλεσμα τεράστιας τεχνικής προσπάθειας. Αντίθετα με τους θρυλικούς πίνακες δράσης που δημιούργησε ο Jackson Pollock τίποτα δεν έχει αφεθεί στην τύχη. Σαν ένας καλλιτέχνης που εργάζεται στην αιχμή μεταξύ παραστάσεων και καλών τεχνών, ο Robin Rhode είναι ένας έμπειρος σχεδιαστής και ικανός να οργανώσει και να κατευθύνει ένα μεγάλο τεχνικό προσωπικό, αλλά με την ‘Έκφραση Χαράς’ εγκαινίασε νέους ορίζοντες. Αυτό το εξαιρετικό – από κάθε άποψη - έργο τέχνης – που έμελλε να γεννηθεί στα αχανή Downey Studios του Λος Άντζελες προσέφερε μία ακόμα πρόκληση. Κατά τη διάρκεια της ζωγραφικής δημιουργίας, ο βραβευμένος νεαρός σκηνοθέτης Jake Scott είχε ως στόχο να κινηματογραφήσει ολόκληρη την καλλιτεχνική διαδικασία, στα πλαίσια της τηλεοπτικής καμπάνιας που θα συνοδεύει το λανσάρισμα της νέας Z4 Roadster το 2009.

Όμως πώς χρησιμοποιήθηκαν τα ελαστικά σαν μια παλέτα χρωμάτων; Πώς προσαρμόστηκε η BMW Z4 σύμφωνα με την ξεχωριστή φιλοσοφία του Robin Rhode; Και πώς κατάφερε ο Jake Scott να μεταμορφώσει αυτή την δυναμική πράξη δημιουργίας σε μία εξίσου συναρπαστική ταινία; Αυτές οι ερωτήσεις δείχνουν τις υψηλές απαιτήσεις που έπρεπε να ικανοποιηθούν για να δημιουργηθεί μία παράσταση που να συνδυάζει υψηλή τεχνολογία και καλλιτεχνικό όραμα. Εμφανώς, αρχικά ήταν μία ιδέα. Η ιδέα ήταν να παρουσιαστεί η καινοτομική επόμενη γενιά της BMW Z4 σε μία ασυνήθιστη τοποθεσία. «Μία πηγή έμπνευσης ήταν η γονιμοποιητική δουλειά της σειράς πινάκων του Gerhard Richter ‘Red, Yellow, Blue’ που δημιούργησε το 1973 για τα κεντρικά γραφεία της εταιρίας στο Μόναχο της Γερμανίας» εξηγεί ο Rhode. Ένα ακόμα σημείο αναφοράς ήταν οι πειραματικές οπτικές απεικονίσεις από τη δεκαετία του 1920 και τις Ταινίες του Γερμανικού Εξπρεσιονισμού. «Τα ίχνη που αφήνουν τα ελαστικά συνδυάζουν το επίπεδο δύο διαστάσεων της εικόνας με τον τρισδιάστατο χώρο της πραγματικής οδηγικής εμπειρίας».

Ο καλλιτέχνης ξεκίνησε με σκίτσα, χρησιμοποιώντας μαύρες δαχτυλομπογιές στο χαρτί για να ζωγραφίσει ένα περίγραμμα των γενικών σχημάτων και κινήσεων. Μετά, ο Robin Rhode δημιούργησε το οπτικό αντίστοιχο μιας διαφημιστικής μακέτας με τις ακριβείς λεπτομέρειες κάθε οδηγικού ελιγμού/πορείας και το συγκεκριμένο χρώμα που θα χρησιμοποιούσε. Ο οδηγός έλαβε ένα αντίγραφο της μακέτας που μπόρεσε να αναρτήσει στο cockpit για βοήθεια. Επειδή ήταν σχεδόν αδύνατον να ακολουθήσει την εξέλιξη των 'αναδυόμενων' διαδρομών, δεδομένου του μεγέθους των εικαστικών διαστάσεων, ο Rhode παρουσίασε επίσης μία μινιατούρα του “An Expression of Joy” μαζί με δύο μοντέλα του αυτοκινήτου για να εξομοιώσει τους οδηγικούς ελιγμούς πριν από την ‘ζωγραφική’ στην πράξη. Η καλλιτεχνική αυτή προσέγγιση ήταν μία πρόκληση για τον οδηγό, όπως και η οδήγηση του ΜΙΝΙ για την ταινία “Italian Job”.

Συνηθισμένος να φέρνει τα αυτοκίνητα υψηλών επιδόσεων στο όριό τους στις πίστες δοκιμών, εδώ χρειάστηκε να ακολουθήσει την ακριβή χορογραφία που συνέθεσε ο Rhode. Αυτό σήμαινε την επαναλαμβανόμενη εκτέλεση των ίδιων κινήσεων, αρκετές φορές αν ο καλλιτέχνης δεν ήταν ικανοποιημένος από τη συγκεκριμένη χρωματική ένταση, διατηρώντας όμως τα ίχνη των πελμάτων άριστα ευθυγραμμισμένων κάθε φορά.

Κάθε χρώμα ψεκαζόταν ξεχωριστά μέσω τηλεχειριζόμενων μπεκ τοποθετημένων κοντά στους άξονες του roadster. Για να αποφευχθεί τυχαία μίξη χρωμάτων λόγω υπολειμμάτων στα πέλματα, εναλλάσσονταν συνεχώς και προσεκτικά νέα σετ ελαστικών, ένα επίτευγμα logistics. Κάθε τόσο, ο Robin Rhode φορώντας κάλτσες, κυριολεκτικά παρενέβαινε στην εικόνα για να ρίξει περισσότερο χρώμα, προσθέτοντας όπου χρειαζόταν άφθονες σταγόνες. Μία γοητευτική διάσταση που δημιουργήθηκε τυχαία από αυτό το μηχανοκίνητο πινέλο ήταν τα σπρέι και οι χρωματικές πιτσιλιές που αναδείκνυαν τις ζάντες της Ζ4, σαν οπτικά ίχνη της δυναμικής της καλλιτεχνικής σύνθεσης. Ο ίδιος ο επιβλητικός καμβάς αποτελούνταν από ατομικά τμήματα που είχαν επισυναφθεί για να δημιουργήσουν μια επιφάνεια διαστάσεων 100´ επί 200´, ώστε η διαδικασία οδήγησης και βαφής να καταμερίζεται σε τεταρτημόρια. Αυτή η λύση βοηθά την όλη διαδικασία αποθήκευσης και μεταφοράς του έργου τέχνης. Τμήματα της θεαματικής, γιγάντιας φωτογραφίας θα κοσμούν τους δρόμους το 2009, και θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά στο Σαλόνι Αυτοκινήτου του Ντιτρόιτ.

Ο Robin Rhode και η ομάδα του εκτέλεσαν το project σε 12 ώρες. Αυτό ήταν και το χρονικό πλαίσιο που ουσιαστικά δόθηκε στο σκηνοθέτη Jake Scott και στην ομάδα του για να κινηματογραφήσουν τις χρωματικές οδηγικές κινήσεις της Ζ4. Η πρόκληση για κάθε κομμάτι της ταινίας του για την καμπάνια της BMW έπρεπε να είναι σωστό από την πρώτη φορά. Ο συνήθης αριθμός λήψεων απλά δεν θα ήταν εφικτός για μία τέτοια μαγνητοσκόπηση.

Ο Scott, ο οποίος ολοκληρώνει την πρώτη του κινηματογραφική ταινία κανονικού μήκους, έχει κερδίσει πολυάριθμα βραβεία για μουσικά βίντεο και διαφημιστικά. Ο σκηνοθέτης κατάφερε να αντλήσει από τις εμπειρίες του από τη βιντεοσκόπηση ροκ συναυλιών ώστε να ανταπεξέλθει την ιδιαιτερότητα αυτή της συγκεκριμένης ζωντανής παράστασης. Η δυναμική κινηματογράφηση ενός αυτοκινήτου που ζωγραφίζει έγινε με κάμερες που κατέγραφαν ταυτόχρονα από 45 γωνίες. Έτσι, ενώ ο Robin Rhode παρακολουθούσε τη χορογραφία των χρωμάτων να ξεδιπλώνεται, ο Jake Scott παρατηρούσε προσεκτικά τις πολλές οθόνες που παρακολουθούσαν τις κινήσεις της κάμερας. «Είναι πάντα δώρο για κάποιον κινηματογραφιστή να παρακολουθεί ένα καλλιτέχνη οποιασδήποτε Σχολής», διηγείται ο Scott. «Είναι μία δημιουργία στον πυρήνα της και είχα το προνόμιο να παρατηρήσω μουσικούς, ηθοποιούς και τώρα ένα σημαντικό νεαρό καλλιτέχνη. Είμαι ενθουσιασμένος που παρουσιάζω έναν ακριβοθώρητο κρίκο μεταξύ τέχνης και τεχνολογίας στην πράξη».

Το τεράστιο στούντιο και οι γιγάντιες διαστάσεις του χώρου όπου απλώθηκε ο καμβάς, προσέφερε συναρπαστικές προοπτικές για την τοποθέτηση των καμερών. Παράλληλα, αυτό σήμαινε το συντονισμό δύο εξαιρετικά περίπλοκων και διαφορετικών project – την πραγματική καλλιτεχνική δημιουργία και το γύρισμα ενός τηλεοπτικού διαφημιστικού – μέχρι την τελευταία λεπτομέρεια. Αλλά παρά τη διπλή πρόκληση που απαιτούσε συγκέντρωση και συγχρονισμό ακριβείας, η ατμόσφαιρα στην οποία εργάστηκαν όλες τις εμπλεκόμενες ομάδες ήταν χαλαρή.

Ασφαλώς, ο Dennis Hopper φάνηκε εντυπωσιασμένος από τον ξεκούραστο, επαγγελματικό αλλά και χαμηλών τόνων χαρακτήρα του project. Ο αινιγματικός κινηματογραφικός αστέρας ήταν εκεί σε αποστολή από το “Vanity Fair” για να τραβήξει φωτογραφίες μιας ‘Έκφρασης Χαράς’ σαν ένα έργο τέχνης σε εξέλιξη. Ο πρώην ‘Ξέγνοιαστος Καβαλάρης’, πέρα από το πάθος του για τους τροχούς, θεωρείται ένας από τους πραγματικά σοβαρούς, σημαντικούς συλλέκτες έργων τέχνης του Χόλυγουντ.

BMW